در اين مقاله سعي داريم تا مبحث حق ارتفاق را مورد بررسي قرار دهيم. پيش از بيان هر نكته بايد اشاره كنيم كه در ماده ۹۳ قانون مدني به تعريف اين حق پرداخته شده است. اگر بخواهيم مطابق اين ماده تعريفي را بيان كنيم بايد بگويم كه حق ارتفاق حقي است كه براي يك شخص در ملك شخص ديگري ايجاد مي‌شود. بايد توجه كنيم كه اين تعريف علي رغم اين كه تعريف جامعي به شمار مي‌رود شامل حق انتفاع حق شفعه و … نيز مي‌شود. بنابراين مي‌توان گفت كه اين تعريف جامع است ولي مانع نيست و از اين حيث بايد به تعريفي كه جامع و مانع است اشاره كنيم. در ادامه به بررسي تمام نكات حق ارتفاق و همچنين بيان تعريف صحيح آن مي‌پردازيم. براي آشنايي با مفهوم كلاهبرداري و مجازات آن كليك كنيد.

تعريف جامع و مانع از حق ارتفاق

براي اينكه تعريف را به زبان خيلي ساده بيان كنيم بايد تصور كنيد كه دو مال غير‌منقول داريم ( منظور از مال غير‌منقول مالي است كه از جايي به جاي ديگر قابل انتقال نباشد. ) و مالك يك مال نسبت به مال ديگري داراي حق مي‌باشد. موضوعي كه ما در اين مقاله به بررسي آن مي‌پردازيم همين حق مي‌باشد كه به آن حق ارتفاق مي‌گويند. همانطور كه اشاره شد حقوق ارتفاقي كه از آن صحبت مي‌كنيم قائم است به ملك. يعني اينكه اين حق براي كسي است كه خودش مالك ملك باشد. بنابراين در اين خصوص ما با دو ملك رو‌به‌رو هستيم كه هر كدام از آن‌ها مالك جداگانه دارند. اگر شخصي مالك ملك نباشد مباحث حق ارتفاق در خصوص وي مطرح نمي‌شود. براي كسب اطلاعات بيشتر در مورد حق مالكيت كليك كنيد.

منابع حق ارتفاق

قرارداد

در ماده ۹۴ قانون مدني بيان شده است كه مالكان هر حقي كه بخواهند مي‌توانند در املاك خود به ديگري بدهند و در اين مورد با محدوديتي مواجه نيستند. اگر منبع حق قرارداد باشد كيفيت و چند و چون حق تابع قرارداد خواهد بود.

بنابراين متوجه مي‌شويم كه يكي از منابع حقوق ارتفاق قرارداد است كه به نوعي اولين منبع آن نيز به شمار مي‌رود. در قرارداد صاحبان دو ملك ذكر مي‌كنند كه به ديگري اين حق را اعطا كردند. به عنوان مثال يكي از مالكان به ديگري حق عبور از ملكش را مي‌دهد. بنابراين در اين مثال مالكي كه حق عبور از ملك ديگري را دارد از حق ارتفاق برخوردار است. حال ممكن است بدون پرداخت پول و مجاني از اين حق برخوردار شده باشد و يا اينكه هزينه برخورداري از آن را پرداخته باشد.

قانون

در ماده ۹۵ قانون مدني بيان شده است كه اگر زمين يا خانه كسي مجراي فاضلاب يا آب باران زمين يا خانه ديگري قرار گرفته باشد صاحب آن خانه يا زمين حق ندارد ديگري را از استيفاي حقش منع كند مگر در صورتي كه عدم استحقاق او اثبات گردد.
مطابق اين قانون متوجه شديم كه منبع دوم حق ارتفاق قانون مي‌باشد و مطابق قانون براي مالك يك ملك در صورت تحقق شرايطي كه ذكر شد حق ارتفاق در نظر گرفته مي‌شود.

نكاتي كه بايد در مبحث حق ارتفاق مورد توجه قرار بگيرد

اين حق قائم به شخص نيست بلكه همانطور كه بيان شد قائم به ملك است. در خصوص يك مال غير‌منقول ايجاد مي‌شود. بنابراين مي‌توان بيان كرد كه اين حق به سبب مالكيت است كه براي شخص ايجاد مي‌شود.

نكته مهم كه حتما بايد به آن اشاره شود تفاوت ميان حق و اذن است. شخصي كه اذن را مي‌دهد مي‌تواند از اذن خود رجوع كند و نمي‌توان حق اذن را انتقال داد و قائم به شخص است. همچنين بايد توجه كنيم كه اگر اذن دهنده از دنيا برود اذن ديگر ارزشي ندارد. اگر اذن دهنده محجور شود شرايط به همين شكل است. در حالي كه در مبحث حق هيچ‌كدام از اين شرايط صدق نمي‌كند.

توصيه مي‌كنيم مقاله دعواي تصرف عدواني را مطالعه نماييد.

توصيه مي‌كنيم مقاله تفاوت دعواي تصرف عدواني حقوقي و كيفري را مطالعه نماييد.

براي دريافت اطلاعات بيشتر در خصوص حق ارتفاق، به كانال تلگرام حقوقي وكيل دات كام مراجعه نماييد . كارشناسان مركز مشاوره حقوقي وكيل دات كام نيز آماده اند تا با ارائه خدماتي در زمينه مشاوره حقوقي تلفني وكيل دات كام به سوالات شما عزيزان پيرامون حق ارتفاق پاسخ دهند .